Sư phạm Giáo dục nghề nghiệp

Trong dạy học tại cơ sở giáo dục nghề nghiệp, người dạy cần kết hợp nhiều phương pháp, hình thức tổ chức dạy học khác nhau, trong đó cần sử dụng các phương pháp kích thích tư duy, hứng thú và tính chủ động của người học đồng thời rèn luyện và phát triển kỹ năng vận dụng kiến thức các môn học giải quyết các tình huống thực tiễn cho người học. Người dạy cần tổ chức dạy học dự án để dạy học tích hợp STEM nhằm tăng cường tính chủ động, kích thích sự tìm tòi, khám phá các tình huống thực tiễn mới qua sự định hướng, tổ chức, điều chỉnh, hướng dẫn, giúp đỡ của người dạy để kiến tạo kiến thức mới, kinh nghiệm mới cho bản thân. · Xác định vấn đề: giao nhiệm vụ cho người học (hoạt động tìm hiểu thực tiễn, công nghệ), giúp người học phát hiện vấn đề, làm rõ tiêu chí của sản phẩm. · Xác định mục tiêu: cung cấp tài liệu khoa học và hướng dẫn người học thực hiện (hoạt động nghiên cứu, tiếp nhận kiến thức), giúp người học tiếp thu được kiến thức, kỹ năng theo yêu cầu cần đạt của chương trìn...

Dựa vào nhu cầu thực tiễn của cuộc sống mà người học cần khám phá, kết hợp với nội dung kiến thức chương trình các môn học tại cơ sở giáo dục nghề nghiệp, người dạy có thể xây dựng được rất nhiều chủ đề dạy học STEM. Tuy nhiên khi lựa chọn xây dựng và thực hiện các chủ đề STEM người dạy cần lưu ý phải đảm bảo những yêu cầu sau: Đảm bảo mục tiêu học tập tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp: Mục tiêu của giáo dục nghề nghiệp nhìn chung chính là giúp cho học viên có thể nắm được những kỹ năng cơ bản nhất để có thể thực hiện được những công việc, nghề nghiệp cần thiết trong xã hội. Để từ đó, họ có thể vận dụng vào đời sống xã hội, tự tìm kiếm được việc làm và nuôi sống bản thân gia đình. Tránh trường hợp thất nghiệp từ đó gây ra những tệ nạn cho xã hội như trộm cướp, cướp giật, giết người cướp tài sản…. Đảm bảo phù hợp năng lực của người học: Khi tổ chức dạy học hoặc hoạt động trải nghiệm cần đảm bảo tính phù hợp với năng lực của người học. Xây dựng một chủ đề STEM luôn có chuỗi các vấ...

Kiểm tra và đánh giá là một khâu không thể thiếu trong quá trình dạy học. Kiểm tra đánh giá có mối liên hệ khăng khít với nhau, trong đó kiểm tra là phương tiện còn đánh giá là mục đích. Không thể đánh giá mà không dựa vào kiểm tra. Thi là một hình thức kiểm tra có tầm quan trọng đặc biệt và cho điểm là dạng đánh giá phổ biến xác định bằng định lượng trình độ của người học. Mục đích cơ bản là xác định số lượng và chất lượng của sự giáo dục và học tập nhằm kích thích người dạy dạy tốt và người học tích cực tự lực để đạt kết quả tốt. Nguyên tắc đánh giá trong giáo dục STEM là bám sát nguyên tắc đánh giá năng lực chung: · Đánh giá bám sát mục tiêu phát triển năng lực. · Đánh giá quá trình kết hợp với đánh giá kết quả. Đánh giá quá trình thông qua quan sát trực tiếp, thông qua sản phẩm của quá trình. Đánh giá kết quả thông qua sản phẩm cuối cùng, thông qua bài kiểm tra. · Đánh giá của người dạy sử dụng cả các kết quả tự đánh giá và đánh giá đồng đẳng Kế hoạch và tài liệu dạy...

●  Xác định vấn đề: giao nhiệm vụ cho người học (hoạt động tìm hiểu thực tiễn, công nghệ), giúp người học phát hiện vấn đề, làm rõ tiêu chí của sản phẩm. ● Nghiên cứu kiến thức nền: cung cấp tài liệu khoa học và hướng dẫn NGƯỜI HỌC thực hiện (hoạt động nghiên cứu, tiếp nhận kiến thức), giúp NGƯỜI HỌC tiếp thu được kiến thức, kỹ năng theo yêu cầu cần đạt của chương trình. ● Giải quyết vấn đề: người học được hướng dẫn để đề xuất các giả thuyết khoa học, giải pháp giải quyết vấn đề; rút ra các hệ quả có thể kiểm chứng, lựa chọn giải pháp khả thi; thiết kế thí nghiệm kiểm chứng, thiết kế mô hình hoặc mẫu thử nghiệm; tiến hành thí nghiệm kiểm chứng/chế tạo mô hình hoặc mẫu thử nghiệm; phân tích số liệu thực nghiệm, thử nghiệm và đánh giá; rút ra kết luận khoa học, hoàn thiện mô hình hoặc mẫu thiết kế. Lập kế hoạch tổ chức dạy học STEM tuân theo quy trình kỹ thuật, nhưng các bước trong quy trình có thể không cần thực hiện một cách tuần tự mà thực hiện song song, tương hỗ lẫn nha...

Bước 1: Lựa chọn nội dung dạy học Căn cứ vào nội dung kiến thức trong chương trình môn học và các hiện tượng, quá trình gắn với các kiến thức đó trong tự nhiên, xã hội; quy trình hoặc thiết bị công nghệ ứng dụng kiến thức đó trong thực tiễn để lựa chọn nội dung của bài học. Bước 2: Xác định vấn đề cần giải quyết Xác định vấn đề cần giải quyết để giao cho người học thực hiện sao cho khi giải quyết vấn đề đó, người học phải học được những kiến thức, kỹ năng cần dạy trong chương trình môn học đã được lựa chọn hoặc vận dụng những kiến thức, kỹ năng đã biết để xây dựng bài học. Bước 3: Xây dựng tiêu chí của sản phẩm/giải pháp giải quyết vấn đề Xác định rõ tiêu chí của giải pháp/sản phẩm làm căn cứ quan trọng để đề xuất giả thuyết khoa học/giải pháp giải quyết vấn đề/thiết kế mẫu sản phẩm. Bước 4: Thiết kế tiến trình tổ chức hoạt động dạy học - Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học được thiết kế theo các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực với các hoạt động học bao hàm các ...

Giáo dục STEM là một phương thức giáo dục nhằm trang bị cho người học những kiến thức khoa học gắn liền với ứng dụng của chúng trong thực tiễn. Nội dung bài học theo chủ đề STEM gắn với việc giải quyết tương đối trọn vẹn một vấn đề, trong đó người học được tổ chức tham gia học tập một cách tích cực, chủ động và biết vận dụng kiến thức vừa học để giải quyết vấn đề đặt ra; thông qua đó góp phần hình thành phẩm chất năng lực cho người học. Tùy thuộc vào đặc thù từng môn học và điều kiện cơ sở vật chất, các trường có thể áp dụng linh hoạt các hình thức tổ chức giáo dục STEM như sau: Cấp độ 1. Dạy học các môn khoa học theo bài học STEM: Người dạy thiết kế các bài học STEM để triển khai trong quá trình dạy học các môn học thuộc chương trình theo hướng tiếp cận tích hợp nội môn hoặc tích hợp liên môn. Nội dung bài học STEM bám sát nội dung chương trình của các môn học nhằm thực hiện chương trình theo thời lượng quy định của các môn học trong chương trình. Cấp độ 2. Tổ chức hoạt động trải...

STEM là thuật ngữ viết tắt bằng tiếng Anh của các từ Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Mathematics (Toán học). Giáo dục STEM là phương pháp tiếp cận, khám phá trong giảng dạy và học tập giữa hai hay nhiều hơn các môn học STEM, hoặc giữa một chủ đề STEM và một hoặc nhiều môn học khác trong nhà trường. Mục đích giáo dục STEM ở các quốc gia có khác nhau nhưng đều hướng tới sự tác động đến người học, hướng tới vận dụng kiến thức các môn học để giải quyết các vấn đề thực tiễn nhằm đáp ứng các mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Tùy theo bối cảnh, mục tiêu giáo dục STEM ở các quốc gia có khác nhau. Dạy học chủ đề STEM là hoạt động dạy học để kết nối kiến thức học đường với thế giới thực, giải quyết các vấn đề thực tiễn, để nâng cao hứng thú, để hình thành và phát triển năng lực và phẩm chất cho người học. Kế thừa những đặc điểm chung về giáo dục STEM cũng như đặc điểm chung về người học. Việc thiết kế nội dung chủ đề STEM cho đối tượng ...

- Xác định các mô đun, mục tiêu và nội dung mô đun cần giảng dạy - Xác định kỹ năng hoặc những kỹ năng cần tích hợp phát triển thông qua các hoạt động giảng dạy kỹ năng - Xác định mục tiêu cần đạt được cả về chuyên môn cũng như các kỹ năng làm việc sau khi tổ chức dạy học - Xác định nội dung chuyên môn và các kỹ năng làm việc cần tích hợp phát triển - Thiết kế các hoạt động dạy học hay bài tập tích hợp phát triển kỹ năng làm việc bên cạnh kiến thức chuyên môn - Xác định các phương pháp triển khai phù hợp (đàm thoại, phương pháp thảo luận nhóm, đóng vai, trò chơi, trải nghiệm, giải quyết vấn đề....) - Lên kế hoạch giảng dạy cũng như tổ chức phát triển kỹ năng làm việc cho người học qua tích hợp vào các mô-đun, môn học - Chuẩn bị đầy đủ các điều kiện liên quan để triển khai tổ chức thực hành phát triển kỹ năng làm việc cho người học Tổ chức thực hành phát triển kỹ năng làm việc cho người học qua tích hợp vào các mô-đun, môn học - Tổ chức thực hành được thực hiện theo nộ...

Yêu cầu tổ chức thực hành: - Xác định kỹ năng hoặc những kỹ năng cần phát triển - Xác định mục tiêu cần đạt được sau khi tổ chức thực hành phát triển kỹ năng làm việc cho người học - Xác định nội dung các kỹ năng cần phát triển - Thiết kế các hoạt động hay bài tập phát triển kỹ năng làm việc cho người học - Xác định các phương pháp rèn luyện kỹ năng phù hợp với mục tiêu và nội dung cần phát triển (phương pháp thảo luận nhóm, đóng vai, trò chơi, trải nghiệm, giải quyết vấn đề....) - Lên kế hoạch tổ chức phát triển kỹ năng làm việc cho người học - Chuẩn bị đầy đủ các điều kiện liên quan để triển khai tổ chức thực hành phát triển kỹ năng làm việc cho người học. Tổ chức thực hành phát triển kỹ năng làm việc cho người học qua dạy học kỹ năng làm việc: - Tổ chức thực hành phát triển kỹ năng làm việc cho người học được thực hiện theo nội dung bài tập và kế hoạch đã thiết kế. - Nếu tổ chức dạy thực hành các kỹ năng mới và khó, giáo viên cần thực hiện tổ chức thực hiện theo ...

Dạy học giải quyết vấn đề là phương pháp dạy học nhằm phát triển năng lực tư duy sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề của người học. người học được đặt trong tình huống có vấn đề, thông qua việc giải quyết vấn đề giúp người học lĩnh hội tri thức, kỹ năng và phương pháp nhận thức. Phương pháp dạy học giải quyết vấn đề gồm 4 mức độ: - Mức 1: Giáo viên đặt vấn đề, nêu cách giải quyết và giải quyết vấn đề. người học quan sát, lắng nghe và tiếp nhận kết luận của Giáo viên. - Mức 2: Giáo viên đặt vấn đề cần tìm hiểu, tìm ra giải pháp và thực hiện giải pháp, người học rút ra kết luận. - Mức 3: Giáo viên gợi ý để người học phát hiện vấn đề, hướng dẫn người học tìm cách giải quyết vấn đề, người học tiến hành giải quyết vấn đề. Giáo viên và người học cùng đánh giá kết luận được rút ra. - Mức 4: người học tự phát hiện vấn đề cần nghiên cứu, nêu giả thuyết, lập kế hoạch, giải quyết vấn đề, rút ra kết luận. Giáo viên nhận xét đánh giá. Với mục đích phát triển năng lực giải quyết vấn đề...

Dạy học theo dự án là một hình thức dạy học hay phương pháp dạy học phức hợp, trong đó dưới sự hướng dẫn của giáo viên, người học tiếp thu kiến thức và hình thành kỹ năng thông qua việc giải quyết một bài tập tình huống (dự án) có thật trong đời sống, theo sát chương trình học, có sự kết hợp giữa lý thuyết với thực hành để tạo ra các sản phẩm cụ thể giúp người có cơ hội rèn luyện cách thức từ hình thành ý tưởng đến thiết kế, thực hiện và vận hành thử nghiệm sản phẩm. Tổ chức dạy học theo dự án nhằm phát huy tính tích cực, tự lực, chịu trách nhiệm, gắn lý thuyết với thực hành, rèn luyện năng lực giải quyết vấn đề phức hợp, phát triển năng lực sáng tạo, hợp tác và năng lực đánh giá của người học. Dự án học tập được phân loại như sau: - Phân loại theo chuyên môn: dự án trong một môn học, dự án liên môn, dự án ngoài chuyên môn. - Phân loại theo sự tham gia của người học: dự án cá nhân, dự án nhóm. - Phân loại theo quỹ thời gian: dự án nhỏ (từ 2 đến 6 giờ học), dự án trung bình (1 tuầ...

- Rèn luyện kỹ năng làm việc qua dạy học các kỹ năng làm việc. Với hình thức rèn luyện này các kỹ năng cần rèn luyện được chính thức đưa vào nội dung giảng dạy thông qua các môn học về kỹ năng, các chuyên đề, các khóa tập huấn... Ưu điểm lớn nhất của hình thức rèn luyện kỹ năng làm việc qua dạy học các kỹ năng làm việc giúp người học không chỉ phát triển kỹ năng mà còn am hiểu sâu về nội dung lý thuyết liên quan đến các kỹ năng cần rèn luyện. Tuy nhiên, hình thức rèn luyện này làm tăng khối lượng số tiết trong chương trình đào tạo và thời gian rèn luyện bị giới hạn trong thời lượng của môn học, không được kéo dài suốt chương trình đào tạo nếu không kết hợp với các hình thức rèn luyện khác. - Rèn luyện kỹ năng làm việc qua tích hợp vào các mô-đun, môn học. Với hình thức rèn luyện này các kỹ năng làm việc được tích hợp thông qua các phương pháp dạy học cũng như cách thức tổ chức dạy học các môn học, mô-đun trong chương trình đào tạo. Hình thức tổ chức rèn luyện này giúp người học có ...

Bước vào thế kỷ 21, nền kinh tế tri thức, công nghệ phát triển mạnh mẽ, đòi hỏi người lao động không chỉ có tay nghề cao mà còn phải đối mặt với các nhiệm vụ ngày càng phức tạp và cần có sự tương tác. Người lao động trình độ cao phải có khả năng chắc lọc lượng kiến thức khổng lồ có sẵn một cách hiệu quả từ đó áp dụng hiệu quả những kiến thức đó trong nghề nghiệp lẫn cuộc sống. Những người lao động này không chỉ cần có kỹ năng chuyên môn xuất sắc mà còn cần có đủ kỹ năng làm việc để thích ứng với những yêu cầu thay đổi của công việc. Dưới góc độ giáo dục và đào tạo, phát triển kỹ năng làm việc bên cạnh năng lực chuyên môn của người học để có thể thích ứng nhanh với sự thay đổi theo sự thay đổi của xã hội, theo yêu cầu công việc là rất cần thiết. Sự phát triển của kinh tế và xã hội đòi hỏi các hệ thống giáo dục phải trang bị cho người học những kỹ năng và năng lực làm việc, cần thiết để họ không chỉ đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế dựa trên trên nền tảng tri thức mà còn giúp...

Công tác giáo dục hết sức khó khăn và phức tạp cần có sự kết hợp nhiều lực lượng giáo dục khác nhau trong đó có sự kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường với gia đình để cùng thống nhất với nhau về mục đích giáo dục, nội dung và biện pháp giáo dục. Cả giáo viên và cha mẹ học sinh đều phải xác định rõ trách nhiệm của mình trong công tác giáo dục học sinh. Có như vậy mới tạo ra được sức mạnh đồng bộ, thống nhất giữa giáo dục gia đình và giáo dục nhà trường. Điều này được tiến hành trong quá trình tiếp xúc thường xuyên giữa giáo viên và cha mẹ học sinh. Trong quá trình ấy, giáo viên cần lưu ý: - Nên hiểu những mong đợi của cha mẹ học sinh. Không phàn nàn với các bậc cha mẹ rằng họ không quan tâm đến việc học hành của con cái, rằng họ thiếu trách nhiệm đối với con cái khi học sinh mắc khuyết điểm. Điều này sẽ làm cha mẹ học sinh cảm thấy xấu hổ về con mình. Cũng không nên đổ lỗi cho gia đình về những khuyết điểm của học sinh mà cần thấy rằng mình cũng có trách nhiệm. - Cần tôn trọng các bậc ...

Trong công tác giảng dạy: Người giáo viên nên lưu ý một số điểm khi giao tiếp với học sinh: - Nhịp điệu làm việc của giáo viên nên vừa phải, không nên tỏ ra vội vàng luống cuống. - Coi học sinh là nhân vật trung tâm trong quá trình dạy học. Mọi hoạt động của người giáo viên từ việc xác định mục đích, yêu cầu của bài dạy đến việc sắp xếp nội dung, lựa chọn phương pháp, hình thức dạy học đều phải căn cứ vào đặc điểm phát triển tâm lý nói chung và khả năng nhận thức của học sinh. - Giáo viên cần có thái độ ổn định trong giao tiếp với học sinh. Nếu vẻ mặt giáo viên quá lạnh lùng hoặc sôi nổi quá mức sẽ gây lúng túng cho học sinh, sẽ không tạo được không khí thân mật trong lớp học. - Khi vào lớp, giáo viên cần quan sát cả lớp rồi chào các em và có thái độ gần gũi với học sinh từ đầu đến cuối giờ lên lớp. - Khi mắc sai lầm, giáo viên nên thành thật xin lỗi học sinh. - Khi học sinh có sự tiến bộ hay học sinh nào được điểm tốt, nên nêu gương, ngược lại những em học sinh nào điểm t...

Giá trị của mỗi người chính là tổ hợp những đặc điểm nhân cách của bản thân, thể hiện một diện mạo đặc trưng, nhằm phân biệt người này khác với những người còn lại trong xã hội. Giá trị nhân cách có thể được xác định bởi một hoặc nhiều mặt trong cuộc sống như: năng lực, phẩm chất, tiền bạc, địa vị, chức vụ, kinh nghiệm sống hay các mối quan hệ mà một người sở hữu. Đối với một giáo viên, việc xác định giá trị cũng thể hiện ở nhiều mặt như bao người khác, nhưng theo đặc trưng nghề nghiệp, thì “năng lực chuyên môn” và “phẩm chất đạo đức” luôn là những yếu tố hàng đầu. Những yếu tố khác nên được xem là thứ yếu, bổ sung, cộng hưởng, một khi hai yếu tố trên đã được khẳng định trong mắt học sinh, phụ huynh, đồng nghiệp. Việc xác định giá trị không thể hiểu một cách đơn giản như là những hành động thể hiện, trình diễn, khoe khoang ra bên ngoài cho người khác thấy, mà chính là chuyên tâm, nhiệt huyết đóng góp vào các hoạt động giảng dạy, giáo dục, giúp đỡ học sinh đạt được thành tích học tậ...

Một giáo viên cho dù có nhiều kinh nghiệm đến đâu, cũng không thể hình dung hết được tính chất của những tình huống sẽ xảy ra trong các tiết học, buổi sinh hoạt, hoạt động ngoại khóa… Với mỗi tình huống sẽ là những cung bậc cảm xúc khác nhau ở giáo viên. Do vậy, mỗi thầy cô, ngoài khả năng nhận biết được trạng thái cảm xúc của bản thân, còn phải biết cách kiểm soát, cả những cảm xúc tiêu cực cũng như tích cực. Với cảm xúc tích cực, nên thể hiện đúng nơi, đúng lúc để có thể truyền năng lượng, cảm hứng cho đối phương. Giáo viên nên thể hiện cảm xúc vui tươi, hứng khởi vào thời điểm đầu và cuối buổi học, để học sinh vào bài được hiệu quả, cũng như kết bài với tinh thần lạc quan, hoặc đối với những nội dung khó, mang tính kiểm tra, đánh giá. Khi học sinh nỗ lực trả lời câu hỏi hoặc đóng góp ý kiến cho bài học, giáo viên có thể biểu lộ sự công nhận xen lẫn ngạc nhiên khi tiếp nhận và đánh giá. Cần lưu ý rằng đôi khi chúng ta cần phải tiết chế với những cảm xúc tích cực quá mạnh, mang tính...

1. Tôn trọng nhân cách đối tượng giao tiếp: Tôn trọng một ai đó có nghĩa là cho người ta thấy được vị trí, ý nghĩa và đặc biệt hơn là sự quan trọng của họ trong quá trình tiếp xúc, giao tiếp. Hơn nữa, tôn trọng nhân cách ở đây được hiểu là tôn trọng mọi đặc điểm từ hình thức, vóc dáng, cách ăn mặc cho tới tính tình, thái độ, địa vị, nghề nghiệp, hoàn cảnh sống…Việc tôn trọng người học đồng nghĩa với việc người dạy tôn trọng chính bản thân mình. - Xem học sinh là một cá nhân, một chủ thể - Tạo được ấn tượng tốt ngay từ phút đầu giao tiếp - Lắng nghe ý kiến của đối tượng giao tiếp - Khích lệ ưu điểm - Trang phục lịch sự, hài hòa - Sử dụng ngôn ngữ rõ ràng, phù hợp - Hành vi lịch sự, văn hóa 2. Thiện chí trong giao tiếp: Để tạo quan hệ tình cảm tốt đẹp, thông cảm và hiểu biết lẫn nhau, các cá nhân trong quá trình giao tiếp phải thể hiện được thiện chí với nhau. “Thiện” có nghĩa là tốt, “chí” có nghĩa là suy nghĩ, “thiện chí” chính là suy nghĩ một cách tích cực về đối phươ...

Để đánh giá kết quả nghiên cứu khoa học thì cần phải có các tiêu chí đánh giá. Một công trình NCKH cần phải được đánh giá dựa theo bốn chỉ tiêu sau đây: - Tính mới trong khoa học (luận đề); - Tính xác thực của các kết quả quan sát hoặc thí nghiệm (luận cứ); - Tính đúng đắn về phương pháp luận (luận chứng); - Tính ứng dụng (trừ các nghiên cứu cơ bản thuần túy thì không cần xét tới tính áp dụng). Chất lượng hay hiệu quả của đề tài nghiên cứu khoa học từ quan điểm quản lý chất lượng tổng thể cần được đánh giá ở các mặt sau: - Chất lượng đầu vào: Được đánh giá từ khâu hình thành ý tưởng khoa học đến quá trình xây dựng, thẩm định và phê duyệt đề cương nghiên cứu; Các điều kiện đảm bảo chất lượng nghiên cứu. - Chất lượng quá trình triển khai nghiên cứu: Đánh giá từ khâu lập kế hoạch và tổ chức triển khai các nhệm vụ nghiên cứu, nội dung nghiên cứu theo các giai đoạn. - Chất lượng đầu ra: Đánh giá kết quả, sản phẩm nghiên cứu theo mục tiêu nghiên cứu đã dự kiến (kết quả này...